Xuất huyết não thường gặp trong chứng phình động mạch, dị dạng động/tĩnh mạch não, người dùng thuốc chống đông máu kéo dài/quá liều, huyết áp cao không kiểm soát được, tai nạn hoặc có protein lắng đọng trong thành mạch máu não gây suy yếu mạch máu.

Giảm tưới máu não

Thiếu máu cung cấp đến não do thể tích dịch hoặc máu trong cơ thể thấp, huyết áp thấp không bơm được máu tới não, có bọt khí trong dòng máu, từ đó não không nhận đủ máu. Trong tình huống này sẽ không có cục máu đông, mà thật ra não sẽ bị tổn thương vì các mạch máu nhỏ nuôi não không nhận được đủ lượng máu cần thiết.

Đột quỵ phát sinh từ việc giảm cung cấp máu não thường được gọi là nhồi máu vùng giáp ranh. Một số vùng não rất nhạy cảm với đột quỵ kiểu này. Tuy nhiên, nguyên nhân gây đột quỵ do thiếu máu não rất hiếm gặp.

Co thắt mạch

Đây là chứng co động mạch đột ngột, cản trở dòng máu và gây ra thiếu máu cục bộ ngay cả khi không có cục máu đông.

Thuốc phiện – ma túy như cocaine, methamphetamine và chất kích thích mạnh khác có thể gây co thắt mạch ở bất kỳ động mạch nào trong cơ thể. Điều này có thể gây ra cơn đau tim, đột quỵ do co thắt mạch của động mạch não, hoặc khiến cục máu đông có thể đến não, gây đột quỵ.

Cách phòng ngừa nguyên nhân gây đột quỵ

Trong số những nguyên nhân tai biến kể trên, nhiều yếu tố có thể phòng ngừa hoặc giảm thiểu được. Chẳng hạn như:

• Điều trị tốt các bệnh lý nền như tim mạch, tiểu đường, phình động mạch,… bằng cách uống thuốc hoặc phẫu thuật theo chỉ dẫn của bác sĩ.

• Sử dụng thuốc đều đặn, tránh quên liều, tự ý thay đổi liều hay bỏ thuốc mà không có yêu cầu của bác sĩ. Điều này có thể khiến bạn gặp nhiều rắc rối như cục máu đông, co thắt mạch máu, tăng/giảm huyết áp đột ngột,…

• Nên có một máy đo huyết áp tại nhà, kiểm tra hằng ngày và gọi cho bác sĩ ngay nếu thấy huyết áp tăng/giảm bất thường dù vẫn sử dụng thuốc huyết áp đều đặn. Không kiểm soát huyết áp cao là nguyên nhân gây đột quỵ tiềm tàng mà rất nhiều người bỏ qua, vì không thấy triệu chứng rõ ràng nào.

• Không hút thuốc lá, uống nhiều bia rượu vì đây là các tác nhân gây hủy hoại mạch máu.

• Hạn chế các chất có tác dụng co thắt mạch máu như caffein.

• Phát hiện sớm dấu hiệu đột quỵ trước 1 tuần hay 30 ngày, thậm chí vài tháng như đột nhiên mất thăng bằng (chóng mặt, xây xẩm mặt mày, đi không vững, đột nhiên té ngã); chân tay tê bì, không nhấc lên được, khó cử động; một bên mặt lệch xệ xuống, khó nói hoặc nói ngọng, hay nhầm lẫn…

• Tập thể dục và duy trì cân nặng khỏe mạnh, giảm lượng mỡ dư thừa trong cơ thể.

• Ăn nhiều rau, cá, thịt nạc, đậu các loại; tránh mỡ động vật, nội tạng, thực phẩm chế biến sẵn; ăn nhạt, ít đường.

• Khám sức khỏe định kỳ mỗi 6 tháng 1 lần và khi có yêu cầu của bác sĩ. Điều này giúp bạn tầm soát những nguy cơ gây tai biến đột quỵ và điều trị sớm.

Nhìn chung có nhiều nguyên nhân gây đột quỵ khác nhau và hầu hết chúng có thể phòng ngừa được. Điều bạn cần làm là điều trị tốt bệnh lý nền, ăn uống khoa học, vận động thể lực và kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm, giảm thiệt hại do bệnh.